Een van de oude tuintechnieken die bijna niet meer gebruikt wordt, is het witkalken van fruitboomstammen. Stambekalking zie je nog wel in oostelijk Europa en verder, waar het kouder kan zijn; in warme landen is het nog actueel voor cirtrusbomen ed ( daar ga ik hier niet verder op in).
Wat is het
Het lijkt op witte verf maar daar kan een boom gewoonweg niet tegen (behalve soorten die hun bastschilfers afwerpen). De witte pap is hoofdzakelijk van kalk, eventueel vermengd met andere hulpzame stoffen voor de boom. De witte kleur zal de zon afkaatsen; in gebieden waar het koud kan worden wordt het voor de winter aangebracht.
De één vind het mooi staan, de ander niet, of is het niet gewend; het geeft wel een statige beeld als je een hoogstamboomgaard met zulke witte stammen hebt.
Waarom vroeger
Vroeger had men er veel voor over voor een regelmatige en goede oogst en wou men alles doen om te zorgen dat de familie in de winter voldoende vitaminen had. Tegenwoordig is het uit de mode omdat we niet zo afhankelijk meer zijn van een goede oogst. Valt de oogst tegen, dan kunnen we altijd naar de winkel of de markt waar een rijk aanbod ligt, eventueel uit andere landen.
Waarom is het witten dan belangrijk voor een goede oogst ?
Het witten had verschillende redenen
De belangrijkste reden is om het reflecteren van de zon in het vroege voorjaar te bereiken. In februari kan het nog goed koud worden, als de stam dan overdag verwarmd wordt, brengt dat de sapstroom al op gang. Als de bloesemknoppen daardoor al uit gaan lopen, is er nog goede kans op nachtvorsten die de bloesem of vruchtbeginselen kunnen beschadigen. Pruim en kers hebben hier vooral last van. Door het reflecteren van de zonnewarmte, kan de bloeitijd zo’n 10-14 dagen later verschoven worden.
Een ander gevolg van het opwarmen is dat het verschil tussen dag en nacht wel tegen de 40 °C, door deze verschillen komen er zulke grote spanningen onder de bast (uitzetten van sap)
De boomsappen zullen net zoals bij het bevriezen van een waterleiding, zo gaan uitzetten dat het hout onder de bast scheurt. Dan krijg je van die vertikale scheuren in de stam, die kwetsbaar zijn voor besmetting van schimmels en zwammen. Dit zal de boom wel gaan overgroeien, maar dat zal ten koste gaan van de ontwikkelingen in de rest van de kroon. Het ‘jasje’ van kalk zal er voor zorgen dat de stam maar maximaal 10-12 °C zal worden.
Waarom wordt het niet zo veel meer toegepast?
Men legt tegenwoordig minder waarde aan de vruchtbomen of de oogst. We zijn blij als de bomen in de herfst een grote oogst geven, maar blijft dat uit, dan kunnen we ons fruit gewoon op de markt of in de supermarkt kopen. Dan hebben we geen probleem om het gezin te voorzien van vitaminen. Om de stammen te bekalken is dan te veel moeite.
Toch zou het voor de zelfvoorzienende telers en de particuliere boomgaard die biologisch beheerd worden wel de moeite waard kunnen zijn.